“Złożenie do grobu” – obraz religijny Caravaggia reprezentujący jego geniusz i kunszt
Caravaggio plasuje się obok najlepszych artystów wszechczasów ze względu na jego ultranaturalistyczne podejście do sztuki barokowej (obejmujące realistyczne wizerunki Chrystusa, Dziewicy Maryi, świętych i proroków), które stanowiło zasadniczą i rewolucyjną zmianę w stosunku do bardziej idealistycznego malarstwa manierystycznego.
Nowy naturalizm Caravaggia był dokładnie tym, co zamierzał Sobór Trydencki w latach pięćdziesiątych XVI wieku, kiedy domagał się nowej formy katolickiej sztuki kontrreformacyjnej, którą zwykli ludzie mogliby zrozumieć i czerpać z niej inspirację i pogłębiać wiarę. Jednak wielu konserwatywnych urzędników watykańskich uznało, że umieszczenie dzieł artysty w kościele byłobyczymś zbyt ordynarnym, a czasem nawet obrazoburczym. Niezrażony Caravaggio nadal malował dramatyczne sceny z prawdziwymi ludźmi zich "brodawkami i wszystkim". Zademonstrował całkowite opanowanie światła i ciemności, stosując technikę światłocienia, aby dodać pełnych kształtów swoim postaciom i tenebizm, aby nadać swoim obrazom prawdziwy dramat. Później ten styl "karawagizmu" został skopiowany przez niektórych wielkich dawnych mistrzów, takich jak Rubens (1577-1640), Rembrandt (1606-69) i Vermeer (1632-1675). Pomimo zasłużonej sławy jako "geniusz zła", Caravaggio był bezsprzecznie największym ze wszystkich włoskich artystów baroku początku XVII wieku.
"Złożenie do grobu" (najbardziej monumentalny i podziwiany ołtarz Caravaggia) został namalowany dla kaplicy Piety w Chiesa Nuova, kościoła Santa Maria w Vallicella w Rzymie, który został zbudowany dla zgromadzenia księży, założonego w 1561 roku przez św. Filipa Neri. Pierwotne zlecenie artysta otrzymał od Alessandro Vittrice w 1601 roku, niedługo po ukończeniu "Nawrócenia w drodze do Damaszku" (1601) i "Ukrzyżowania Świętego Piotra" (1601) na kaplicę Cerasi w kościele Santa Maria del Popolo . Ukończył go dwa lata później. Oryginał jest obecnie częścią kolekcji Muzeów Watykańskich, a kopia wisi w Capella della Pietà. Obraz był powszechnie podziwiany przez współczesnych krytyków sztuki, takich jak Giulio Mancini (1559-1630), Giovanni Baglione (1566-1643) i Gian Pietro Bellori (1613-96) (autor głośnych "Żywotów artystów" (Vite de'Pittori, Scultori et Architetti Moderni, 1672)).
Obraz przedstawia zwartą, figuralną grupę składającej się z sześciu osób, w tym martwego Chrystusa. Górną połowę ciała Chrystusa podtrzymuje Jan Ewangelista (w czerwonym płaszczu) (lub prawdopodobnie Józef z Arymatei), jego prawa ręka nieopatrznie dotyka rany kłute Chrystusa; dolna połowa jest podtrzymywana przez św. Nikodema, który usunął gwoździe ze stóp Chrystusa na krzyżu.
Nikodem jest postacią dominującą w obrazie, a jego postać jest jego kompozycyjną i duchową kotwicą. Historycznie człowiek zamożny, jest tutaj przedstawiony jako człowiek pracujący, którego celowo zaprojektowana postać przypominająca trolla sugeruje jego oddanie zmarłemu Panu. Niewzruszenie wpatruje się on w nas poza płaszczyzną obrazu, niemal wzywając nas do wzięcia udziału w przedstawionej na obrazie scenie.
Za dwoma mężczyznami trzy kobiety uformowane zostały w kształcie wachlarza. Należą do nich (od prawej do lewej): częściowo przesłonięta Dziewica Maryja, przedstawiona tutaj jako starsza zakonnica, która rozkłada ramiona poziomo w błogosławieństwie i akceptacji tego, co się stało. W centrum, twarz zacieniona, Maria Magdalena, wyznawczyni Jezusa, która wyciera łzy białą chusteczką, a po prawej płacząca Maryja z Klopas, siostra Maryi Panny, która wznosi ramiona do nieba. Bardzo przypomina jego wcześniejszą Marię w "Marta i Maria Magdalena" (1598, Instytut Sztuki w Detroit), która została oparta na 22-letniej modelce Fillide Melandroni.
Czytaj nasz blog tutaj.