Litania do NMP – jedyna oficjalna wersja w Kościele katolickim

Litania Loretańska - tekst (kliknij)

Litania do NMP, zwana także Litanią Loretańską, jest bardzo popularną modlitwą błagalną, która niegdyś odmawianabyła w procesjach, aby zadośćuczynić za grzechy i zapobiec nieszczęściom. Pielgrzymi w słynnym sanktuarium maryjnym w Loreto we Włoszech odmawiali ją już w XVI wieku, a zatwierdził ją w 1587 roku papież Sykstus V. Litania do NMP, chociaż często odmawiana jest prywatnie, zwłaszcza po różańcu, została ona wyróżnionajako jedna z zaledwie sześciu litanii zatwierdzonych przez Stolicę Apostolską do powszechnego odmawiania.

Litania do NMP obejmuje wezwania do Matki Najświętszej zawierające tytuły nadane Jej przez Ojców Kościoła w pierwszych wiekach chrześcijaństwa. Muzykę do tej litanii (znanej jako Litania Loretańska) skomponowali tak znani kompozytorzy, jak Palestrina, Charpentier czy Mozart.

Ta litania do NMP została skomponowana w średniowieczu. Zaszczytne miejsce, jakie obecnie zajmuje w życiu Kościoła, wynika z jej żarliwego odmawiania w sanktuarium w Loreto. Jak już wspomniano powyżej, została ostatecznie zatwierdzona przez papieża Sykstusa V w 1587 r., a wszystkie inne litanie maryjne zostały zniesione, przynajmniej jeśli chodzi o odmawianie ich powszechnie. Od tego czasu kilku papieży dodało tytuły maryjne do tej litanii, jako że tylko oni mogą to zrobić.

Litania do NMP zawiera tytuły i wezwania pozwalają nam lepiej poznać i kontemplować nami święte przymioty Maryi, Jej świętość życia, Jej dobroć i moc, Jej macierzyńskiego ducha, a zarazem królewski majestat. W ich interpretacji przyjęta została zasada głoszona przez bł. Piusa IX: "Bóg tak cudownie ją ubogacił ze skarbca Swojej Boskości, daleko ponad wszelkimi aniołami i świętą obfitością wszelkich niebiańskich darów, że... ukazuje Jej pełnię niewinności i świętości, której poza Bogiem nikt nie może nawet pojąć w myślach". Dlatego jakakolwiek cnota i świętość znajdujące się w aniołach i świętych, muszą być obecne i w Maryi w niezmiernie wyższym stopniu.

Litania do NMP zawiera wiele tytułów, lecz większość z nich wiąże się z proroctwami i symboliką Starego Testamentu, który przewidywał rolę Matki Najświętszej w tajemnicy zbawienia. Kilka z nich skupia się na jej świętości i macierzyństwie. Na przykład Wieża Dawida wznosiła się wyraźnie i mocno na najwyższym szczycie gór otaczających Jerozolimę. Ta wieża była częścią systemu obronnego tego miasta. Z tej wieżykomunikowane były ostrzeżenia o zbliżających się do miasta wrogach. Maryja jest porównywana do Wieży Dawida ze względu na jej świętość, uznaną za pełną łaski i poczętą wolną od grzechu pierworodnego. Swoimi modlitwami i przykładem jest częścią Bożego "systemu obronnego", dzięki któremu Królestwo Boże pozostanie niepokonane, a grzech i zło zawsze zostaną pokonane. (Przeczytaj Pieśń nad Pieśniami, 4:4). Podobnie Maryja jest również nazywana Wieżą z Kości Słoniowej. Termin ten jest również używany w Pieśni nad Pieśniami (7:5) na określenie ukochanej oblubienicy. (Podobny termin, Pałac z Kości Słoniowej jest wspomniany w Psalmie 45, wersecie 9, z tego samego powodu). Oba przypadki zapowiadają oblubieńczą relację między Chrystusem a jego oblubienicą, Kościołem, jak to zostało przekazane w Liście św. Pawła do Efezjan. Pamiętamy, jak nauczał Sobór Watykański II, że Maryja jest "rodzajem Kościoła", gdyż poczęła Ona z Ducha Świętego i przez Nią nasz Zbawiciel przyszedł na ten świat. W związku z tym "Kościół rzeczywiście, kontemplując ukrytą świętość [Maryi], naśladując Jej miłość i wierne wypełnianie woli Ojca, przyjmując z wiarą Słowo Boże, staje się matką".

Rola matki jest szczególnie wyraźna w określeniu Arka Przymierza. W Starym Testamencie Arka Przymierza zawierała Dziesięć Przykazań, Prawo Boże. Gdy Izraelici szli do ziemi obiecanej, obłok, oznaczający obecność Boga, miał zstąpić lub "zacienić" namiot, w którym przechowywana była Arka. Jezus przyszedł, aby wypełnić przymierze i "zakon" (Boże Prawo). W historii Zwiastowania, gdy Archanioł Gabriel mówi do Maryi: "Duch Święty zstąpi na ciebie i moc Najwyższego osłoni cię" (Łk 1:35), przekazuje on to samo pojęcie. Dlatego Maryja "jest domem" dla Jezusa w Jej łonie; Ona jest nową "Arką". Litania do NMP jest pełna tytułów szczególne związanych z tą właśnie relacją - matka - dziecko.

Z tego fundamentu wypływają inne tytuły: Jeremiasz przepowiedział, że Mesjasz zostanie nazwany "Pan naszej sprawiedliwości" (23,6); Maryja jest Zwierciadłem Sprawiedliwości, ponieważ nikt lepiej nie odzwierciedla miłości i oddania naszemu Panu niż Maryja. Ze względu na jej czystą miłość i dlatego, że "była domem" Jezusa, nazywana jest Domem Bożym. Jezus jest Mądrością Bożą, "Słowem, które stało się ciałem i zamieszkało między nami" (Jan 1:14); dlatego Maryja, która urodziła naszego Pana, nazywana jest Stolicą Mądrości.

Litania do NMP zawiera więcej tytułów. Dla nas Maryja jest także znakiem wielkiej nadziei. Sobór Watykański II stwierdził: "Matka Jezusa w chwale, jaką posiada jej ciało i dusza w niebie, jest obrazem i początkiem Kościoła, który ma być udoskonalony w przyszłym świecie. Podobnie świeci na ziemi, aż nadejdzie dzień Pański, będąc znakiem pewnej nadziei i pociechy dla pielgrzymującego ludu Bożego" ("Lumen gentium", nr 68). Z tego powodu nazywana jest Gwiazdą Zaranną, ponieważ jest symbolem zwycięskiego chrześcijanina, który wytrwa w wierze i uczestniczy w dziele zbawczym i zwycięstwie Chrystusa nad ciemnościami grzechu i śmierci. Termin ten znajdujemy w Księdze Objawienia (2:26-28): "Zwycięzcy i temu, kto pełni aż do końca uczynki moje, dam władzę nad poganami. I będzie rządził nimi laską żelazną, i będą jak skruszone naczynia gliniane. Taką władzę i Ja otrzymałem od Ojca mojego; dam mu też gwiazdę poranną". Również w Pieśni nad Pieśniami (6:10) znajdujemy: "Kim jest ten, który wschodzi jak świt, piękny jak księżyc, jaśniejący jak słońce?"; jako jasność światła przenikającego ciemność wczesnego poranka Maryja zapowiada przyjście swego Syna, który jest Światłością świata (por. J 1,5-10, 3,19).

Litania do NMP wskazuje również na to, że jest Ona też Bramą Niebios. Maryja jest środkiem, za pomocą którego nasz Pan zstąpił z nieba, aby uwolnić nas od grzechu. Wierzymy, że pod koniec swojego życia Maryja została wzięta z ciałem i duszą do nieba, i jest dopełnieniem życia wiecznego i obiecanego przez Jezusa zmartwychwstania ciała. Dlatego jest bramą, przez którą Jezus wszedł na ten świat, i bramą spełnionej obietnicy, przez którą będziemy mieć udział w życiu wiecznym.

Dalej litania do NMP tytułuje ją Gwiazdą Morza, gdyż, jak gwiazda prowadzi żeglarza po wzburzonym morzu do bezpiecznego portu, tak Maryja swoją modlitwą i przykładem prowadzi nas przez naszą życiową wędrówkę, przez czasami wzburzoną wodę, do niebiańskiego portu.

Maryja jest Mistyczną Różą. Róża jest uważana za najpiękniejszy kwiat, kwiat królewski, który w zapachu przewyższa wszystkie inne. Ma w sobie słodycz świętości i piękno swoich cnót. Podsumowując, wszystkie te tytuły, które zawiera litania do NMP, przypominają nam o ważnej roli Matki Boskiej jako wzoru cnót i świętości, zarówno w Jej macierzyństwie, jak i również jako znak przyszłego życia wiecznego.